İnşaat Mühendisliğinin Alt Mühendislikleri

Genel olarak, İnşaat Mühendisliği; büyüyen dünya ile birlikte, insan yapısı değişmez projelerin genel arayüzü ile ilgilenir. Genelde inşaat mühendisleri kendilerine verilen sınırlar içerisinde sabit projeler hazırlamak ve toplum, sınıflandırma, drenaj, kaldırım, su temini, kanalizasyon hizmetleri, iletişim kaynağı, elektrik ve arazi bölünmelerinde hizmet etmek için bilirkişi ve uzmanlaşmış inşaat mühendisleri ile yakın bir şekilde çalışır. Genel olarak mühendisler zamanlarının çoğunu proje sahalarını dolaşarak, toplumsal fikir birliklerini geliştirerek ve inşa planları hazırlayarak geçirirler. İnşaat mühendisliği alan mühendisliği olarak da düşünülebilir çünkü inşaat mühendisliğinin kolları genelde bir alanın kullanımının birisinden bir diğerine değişimi üzerinde çalışır. İnşaat mühendisleri, her boyut ve seviyede olan ticari, sanayi, konutsal ve toplumsal çalışma projelerin yapımında, geoteknik mühendisliği, yapısal mühendislik, çevre mühendisliği, ulaşım mühendisliğinin her türlü prensip ve kurallarını kabullenmiştir.

Çevre Mühendisliği

İnşaat mühendisliğinin en geniş alt bilim dallarından biri de çevre mühendisliğidir. Birçok üniversitede “Civil and Environmental Engineering” olarak beraber okutulmaktadır. Çevre mühendisliği, Türkiye’de gerek alanının genişliği, gerek konuda uzman mühendis ihtiyacı doğrultusunda, inşaat mühendisliği bünyesinden ayrılarak ayrı bir bölüm olarak okutulmaktadır. Hidrolik mühendisliği ve kimya mühendisliğinin yanı sıra makine mühendisliği prensiplerinin de yeni yeni katılmaya çalışıldığı, su ve atıksu teknolojileri, hava kirliliği kontrolü, ses kontrolü ( gürültü ), katı atık geri dönüşüm teknolojileri ve yakma sistemleri, ayrıca yakıt pilleri ile atıksudan elektrik akımı üretmek, sulandırılmış atıksu çamuru ile biyogaz üretilerek elektrik üretimi gibi enerji konularıyla da ilgilenmektedir.

Geoteknik mühendisliği

İnşaat mühendisliği alt bilim dallarından biri de geoteknik mühendisliğidir. Geoteknik mühendisliği yapıların yer altında kalan kısımlarını inceler, zemin etüdü yapar, yapıların temellerinin sağlam zemine oturmasını sağlar.Bütün yapıların (binalar, köprüler, istinat duvarları, tüneller, karayolları, demir yolları, limanlar, barajlar vb.) ekonomik olarak zemin üstüne veya içine yerleştirilmesiyle ilgilenir.

Malzeme bilimi ve mühendisliği

İnşaat mühendisliğine en önemli yardımcı dallardan birisi malzeme bilimi ve mühendisliğidir. Beton ve asfalt karışımı gibi Seramik, alüminyum ve çelik gibi Metal, polimetilmetakrilat (PMMA) ve karbonfiber gibi Polimer ve ayrıca Kompozit malzemelerin çalışıldığı disiplinlerarası bir bilim dalıdır. Malzeme mühendisliği aynı zamanda boya ve kaplama gibi koruma ve önleme işleriyle de ilgilenir. Alaşımlama (daha güçlü bir metal üretmek için metal iki tip metali birleştirme işlemi), malzeme mühendisliğin bir başka araştırma alanıdır. Son yıllarda özellikle medyanın odağı haline gelen nanoteknoloji ve nanobilim sayesinde malzeme bilimi bütün üniversitelerde ön plana çıkmaya başlamıştır. Adli Mühendislik ve Başarısızlık Analizigibi konularda malzeme bilimi çok önemli bir faktördür. Malzeme mühendisliği ayrıca yapılarda kullanılacak olan malzemelerin mekanik ve dinamiközelliklerini de inceler. Avantaj ve dezavantajlarını ekonomiklik koşulunu da göz önüne alarak belirler. Malzemelerin dayanım ve dayanıklılık incelemelerini ve yeni malzeme araştırmalarını yapar. Yapıda kullanılan malzemelerin birbiri ile olan etkileşimlerini inceler.

Kıyı mühendisliği

Kıyı mühendisliği kıyı alanları yönetimi ile ilgilidir. Bazı durumlarda deniz savunma ve kıyı koruma terimleri sırasıyla, sel ve erozyona karşı savunma anlamında kullanılır. Kıyı savunma terimi daha geleneksel bir terim olmasına karşın günümüzde toprağın genişleyebilmesi açısından kontrollü toprak kaymasına izin verilerek konu genişletilmiş ve kıyı yönetimi terimi daha popüler bir hal almıştır.

Yapı mühendisliği

Yapı mühendisliği, ulaşım ve alan geliştirme konularında, hidrolik, çevresel, yapısal ve jeoteknik olarak tasarım, planlama ve yürütme konularını ele almaktadır. Yapı firmaları inşaat mühendislik dallarının diğer konularındaki firmalardan daha fazla ekonomik risk alma eğilimine girmesi ile birlikte birçok yapısal mühendis de, sözleşme hazırlama ve gözden geçirme, lojistik operasyonların değerlendirilmesi, gerekli malzeme fiyatlarının yakından incelenmesi gibi işlerde rol almaya başlamışlardır. Bu sayede yapısal mühendislik dalı diğer bilimlerle daha ilişkili bir hal almaya başlamıştır.

Yapı mühendisliğinin asıl amacı, insanlığın faydasına olacak yapıların belirli bir seviyesinde, yeterli bir rijitliğe sahip bir şekilde ve en ekonomik olarak boyutlandırmak ve bu yapıların işlemesini sağlamaktır. Yapı mühendisliğinin ilgi alanları yapıların statik modellemesini yapmak, statik analizini çıkarmaktır. Burada amaç oluşan kuvvet ve gerilmelerin en doğru şekilde hesaplanmasıdır.

Deprem mühendisliği

Deprem mühendisliği değişik yapıların tehlikeli depremlere dayanma kabiliyetlerini ve yapılarındaki zayıf noktaları inceleyen bir mühendislik çeşididir. Jeofizik bilimiyle paralel çalışmalar yürütür. Yapı mühendisliğinin bir alt koludur ve kendi alanında yapı mühendisliğinden daha kapsamlı incelemeler yapar. Deprem mühendisliğinin ana hedefleri[20];

  • Sallantılı zemin yapıların etkileşimini kavrar.
  • Olası depremlerin sonuçlarını öngörür.
  • Yapıların, depreme maruz kaldıklarında bir takım kurallara uyum içerisinde davranış gösterebilmesi için yapıları dizayn ve inşa eder ayrıca bakımını sağlar.
  • Yapı titreşim periyodu (dolayısıyla frekansı) belirlenerek, salınımı sınırlandırır ve uç noktada rezonans olayını engeller. Rüzgar ve/veya deprem sebebiyle rezonansın irdelenmesi en gerekli yapılar, ekseriyetle, köprülerdir.

Hiçbir yapı sabit değildir ve depremde hareket edecek biçimde tasarlanırlar[21].Depreme karşı dayanımlı yapılar üretebilmek adına birçok ülkede özel yönetmelikler hazırlanmış ve yapıların inşaatlarında kontrol referansı olarak kullanılmaktadır.

Ulaştırma mühendisi

Ulaştırma (trafik) mühendisi, insan ve taşınacak malların ulaşımında, ulaşım yollarının güvenli dizaynını tasarlar. Trafik mühendisi; yolların, otobanların, tren yollarının, kavşakların projelendirmesini uygun standartlara göre yapar. imalat aşmasında proje müdürü, şantiye şefi, arazi mühendisi pozisyonun da yolun projeye uygun bir şekilde imal edilmesini sağlar. TC Karayolları, TCDD, TC. Köyhizmetleri gibi kamu kuruluşlarında görev alarak, işin hem imalatını hem de kontrolünü üstlenirler.

Hidrolik mühendisliği

İskoçya’da, 2 kanalı birbirine bağlayan “dönen” tekne asansörü Falkirk Wheel’den bir görüntü.

Su (hidrolik) mühendisi, su yollarının ve su yapılarının inşaatı ile ilgilenir. Savakların, barajların, su borularının, kanalların, galerilerin statik ve dinamik analizlerini yapar. Liman yapılarının dalga analizleri ve dalga kıran tasarımlarını yapar. Git gide azalan su miktarı ile bu bölüme verilen önem artmaktadır.

Trafik mühendisliği

Ulaştırma, hidrolik ve geoteknik mühendisliği hesaplarının başlangıcını teşkil eder. Bir yol, kavşak veya üst geçit projelerine yıllık geçen araç sayısı gibi bilgilere ihtiyaç duyulur. Ulaştırma amaçlı yapılarda sanat (su kanalları, hendekler vb.) yapılarında yani hidrolik mühendisliğine giren kısımlarda da trafik ve nüfus bilgilerine ihtiyaç duyulur. Bir bakıma planlama mühendisliği ile beraber çalışmaktadır. Trafik bilgisi bölgenin nüfus (DEMOGRAFİ) gelişmesi ile yakından alakalıdır.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*